تَبَارَكَ الَّذِي ۱۴۷۳ اَلْمُرْسَلات
وَالْمُرْسَلَاتِ عُرْفًا ﴿۱﴾ فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفًا ﴿۲﴾ وَالنَّاشِرَاتِ نَشْرًا ﴿۳﴾ فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا ﴿۴﴾
قسم دی په هغه هواگانو چه چلولی شی نرمی (پرله پسی) ﴿۱﴾
نو هغه هواگانی چه ماتول کوی ماتول ﴿۲﴾
او هغه چه خورول کوی خورول ﴿۳﴾
نو جدا کوؤنکی جدا کول ﴿۴﴾
ربط: ددی سورة د ماقبل سره په ډیرو وجوهو سره دی - اوله وجه داده چه په مخکښی سورة کښی زجروؤ په منکرینوباندی لږلږ نو په دی سورة کښی زجرئی په لفظ د وَیل سره لس کرته ذکرکړی دی - دوهمه وجه داده چه په مخکښی سورة کښی اثبات دبعث بعدالموت وؤ په یو دلیل سره نوپه دی سورة کښی د هغی اثبات ذکرکوی په شواهدو او ډیرو عقلی دلیلونو سره -
دعویٰ د سورة:
اثبات د ورځ دجزا دی په شواهدو او دلیلونو سره او دعویٰ په (۷) کښی ده په دی سورة کښی اسماء حسنیٰ نیشته لیکن صفات فعلیه د اللّه تعالٰی یوولس ذکر دی -
خلاصه د سورة داده :
اولاً پنځه شواهد دی د پاره ددعوی د سورة تر (۷) پوری بیا څلور احوال د وخت د فنا عالم دی تر (۱۱) پوری بیا تخویف اخروی په ذکر د یوم الفصل او دهغی هیبتونه تر (۱۵) پوری بیا ذکردتخویف دنیوی دی تر (۱۹) پوری - بیائی ذکرکړی دی دری دلیلونه عقلیه سره دزجر نه منکرینوته تر (۲۸) پوری بیا تخویف اخروی دی په ذکر دلس حالاتو د اور او د ورځ دفصل تر (۴۰) پوری بیا بشارت دی متقینوته په ذکر د اوو حالاتو تر (۴۴) پوری اوپه آخرکښی دری زواجر دی اول زجر دتنعم ددنیا سره د جرمونونه په (۴۶) کښی دوهم زجر په اعراض کولو سره د عمل دتوحید نه په (۴۸) کښی دریم زجر په اعراض کولو سره دقرآن نه په (۵۰) کښی -
[۱] د اکثر مفسیرینو قول دادی چه مراد ددی او مابعد نه هواگانی دی - بل قول دا چه مراد ددی نه ملائک دی بل قول داچه رسولان علیهم السلام مراد دی او موصوف محذوف دی یعنی والنفوس المرسلات - اوبل احتمال دادی چه مراد ددی نه آیاتونه او سورتونه دقرآن دی (وَالْمُرْسَلَاتِ) دا صفت په ماقبل څلورو څیزونو کښی شته دی یعنی رالیږلی شوی دی د طرف د اللّه تعالٰی نه (عُرْفًا) دا په معنیٰ د معروف سره دی یعنی اوامر او نواهی د اللّه تعالٰی یا په معنیٰ د متتابع (پرله پسی) دی -
[۲] دا صفت هم په دغه څلورو امورو کښی موجودیږی ځکه چه عاصفات د عصف نه دی په معنیٰ د هلاکولو او ماتولو سره نوبعضی تیزی هواگانی اونو لره ماتوی ملائک هم کافرانو لره هلاکوی رسولان هم دلیلونه د اهل باطل ماتوی آیاتونه هم دمشرکانو حجتونه باطلوی او هلاکوی -
[۳] دا صفت هم په دی ټولوامورو کښی شته دی - یعنی هواگانی خوروی وریځولره او ملائک هم خوروی وریځی او بارانونه او رحمتونه د اللّه تعالٰی او رسولان او آیاتونه د اللّه تعالٰی په دعوت سره نشرو اشاعت د دین حق کوی -
[۴] هواگانی وریځولره د یوبل نه جدا کوی ملائک او رسولان او آیاتونه دحق او باطلی مینځ کښی فرق راولی -